sanalbasin.com üyesidir
  • Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası
  • https://www.facebook.com/cheeselifemagazine
  • https://www.twitter.com/@cheeselifemaga1
  • https://www.instagram.com/cheeselifemagazine1
  • https://www.youtube.com/channel/UCVphzDSCv172cvqPtzyw-4A
Tahir S. YAVUZ
tahir@atafen.com.tr
Koyunlarda Sarılık
18/09/2017
Sarılık belirtidir.  Öncelikle göz yuvarlağının ve konjunktivanın sararması ile göze çarpar.  Tüm dokular sararır.   Safranın içindeki madde olan bilirubin'in birikmesi ve kana karışması sarılığa sebep olur. 

Arkasında yatan sebep karaciğerin veya kanın yıkımlanmasıdır. 
Karaciğerde veya kanda yıkımlanmaya yol açan hastalıklar ise şöyle sıralanabilir;
Babesiosis  (Piroplasmosis, ağrıma, kırçan)
Diğer kan parazitleri (Theileriosis ve Anaplasmosis)
Leptospirosis
Basiller İkterohemoglobinüri
Kronik Bakır Zehirlenmesi
Acı bakla zehirlenmesi ( Lupinosis)
Uzun süre ve yüksek dozda oksitetrasiklin kullanılması
Mycoplasma ovis enfeksiyonları ( Eperythrozoonosis)
Tıkanma sarılıkları ( Safra taşları, Kelebekler)
Bunların koruyucu hekimlik yöntemleri ve tedavileri farklı olduğu için kesin teşhis şarttır.

İlk akla gelenler özellikle kenelerle bulaştırılan, kenelerin aktifleştiği aylarda ortaya çıkan kan parazitleridir.  Babesiosis,  theileriosis ve anaplasmosis.  Ayırıcı tanıda laboratuvardan yardım almak gerekir.  Klinik olarak kan işeme veya otopside idrar kesesinin kanlı idrar ile dolu olması yol göstericidir.  
Leptospirosis yaygın bir hastalıktır.  Sular ile bulaşma en belirgin yol olduğundan yağmurlar ile atış gösterir.  Ayrıca fareler de bulaşma kaynağıdır.  Doğal aşım ile de leptospirosis yayılabilir.   Kan işeme ve sarılık kombine olur. 

Kesin teşhisi laboratuvar yardımı ile mümkündür.  İnsanlara bulaşabilen (Zoonoz) bir hastalık olması hayvan sağlığının yanısıra halk sağlığı yönünden de büyük önem taşır. 

Basiller İkterohemoglobinüri bir klostridyum enfeksiyonudur (Clostridium haemolyticum =  CL. novji tip D). Leptospiroz hastalığı ile karıştırılabilir.  Ölümcül bir hastalıktır.  Karaciğeri harap eder.  Belli bölgelerde,  özellikle ülkemizde Erzurum çevresinde,  görülür.  Klostridyum Novji Tip B tarafından oluşturulan ve karaciğeri yıkımlayan kara hastalık = Nekrotik hepatit ise çoğunlukla sarılık belirtisi ortaya çıkmadan hayvanın ölümü ile sonuçlanır. 
Basiller İkterohemoglobinüri hastalığında,  adından da anlaşılacağı gibi,  kan işeme belirgindir.  Tedavi için gecikilirse ölüm oranı %95 civarındadır. 
Kronik bakır zehirlenmesi ayak banyolarında kullanılan bakır sülfatın kaza ile alınması, sümüklü böcek mücadelesinde veya  bitkiler için kullanılan bordo bulamacında bulunan bakırın küçük miktarlarda ama sıklıkla alınması ile ortaya çıkabilir.  Koyunlar bakıra karşı en duyarlı hayvan türüdür.   Kesin teşhis için kanda veya böbrekte, karaciğerde bakır miktarı tayini yapmak gerekir.

Acı bakla bitkisi ile zehirlenme bölgesel olarak görülen bir durumdur.  Lupinosis denilen bu sorun acı bakladaki alkaloidlerin gereğinden fazla alınması sonucunda ortaya çıkar.

Ayrıca; bitkinin gövdesine giren Diaporthe toxica = Phomopsis leptostromiformis ismi verilen mantarın karaciğerde yaptığı zehirleyici etkinin de sarılığa sebep olabileceği belirtilmektedir.  

Piyasada çok kullanıldığını bildiğimiz antibiyotiklerden oksitetrasiklinin sık ve yüksek dozda kullanılmasının hepatotoksik ( Karaciğeri harap eden) etkisi olabileceğini de unutmamak gerekir.

Ülkemizde koyunlarda teşhis edildiği henüz bildirilmeyen, sadece fare ve sığırlarda teşhis edildiği ifade edilen Mycoplasma ovis enfeksiyonları ( Eperythrozoonosis)  sarılık sebepleri arasında sayılmaktadır.

Safra taşları veya safra yolunu tıkayan kelebeklerin (fasciola) "tıkanma sarılığı" na sebep olduğu bilinmektedir. 

Kan parazitleri için koruyucu hekimlik kene mücadelesidir.  Tedavisi mümkün olan hastalıklardır.  Theileriosis'in aşısı da vardır.
Leptospirosis ve basiller ikterohemoglobinüride koruyucu hekimlik aşılama ile mümkün olur. 

Düzenli aşılama ile önlenebilecek hastalıklardır.  Tedavi mümkündür.  Ancak, akılcı olan işi tedaviye bırakmadan sistemli aşılama yapmaktır.

Tam olarak yapılması gereken, sarılığın arkasındaki asıl sebebi bulmaktır.  En önemli yardımcımız laboratuvar muayeneleridir. 

Doğru teşhis, bizi doğru tedaviye veya doğru yönde koruyucu hekimlik uygulamalarına yönlendirecektir. 
 


Yorum Yaz
14732 kez okundu. Yazarlar

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın

Yazarın diğer yazıları

TOKSİN BAĞLAYICILAR - 29/11/2018
Kaba ve tane yemlerde küf—mantar olduğunda, bunların toksinleri hayvanlarımıza büyük zararlar veriyor. Bazı toksinler süt ile insanlara da geçiyor.
Geviş Getirenlerde Kıl Yumakları - 20/11/2018
Geviş getiren hayvanların işkembelerinde veya midelerinde bazen taşlaşmış kıl yumakları oluşur ve ölüme sebep olabilir. Bu kıl yumaklarına “bezoar” adı verilmektedir.
ET HAYVANCILIĞI ARAŞTIRMA MERKEZİ - 13/11/2018
ABD’nin Nebraska Eyaletinde kurulu MARC= Meat Animal Research Center= Et Hayvancılığı Araştırma Merkezi var. Bulunduğu yere göre kısaca “Clay Center” adı da veriliyor.
Buzağının Gözü - 07/11/2018
Buzağının gözü bize çok bilgi verir. Yeni doğanlarda ve buzağılık döneminin ileri günlerinde değişik sorunlar karşımıza çıkabilir. Sorunların bir kısmı doğrudan göz ile ilgili olabileceği gibi, bir kısmı da başka hastalıkların belirtisidir.
Kırmızı Et Üretebilecek miyiz ? - 30/10/2018
Kırmızı et üretimimiz yetersiz kalıyor. İthalata muhtacız. İşin içindekiler yılda 400.000 ton et açığımız olduğunu söylüyorlar.
İthalata İhtiyacımız Olmamalı - 22/10/2018
Ülkemizdeki kırmızı et açığını kapatmak üzere ithalat yapıyoruz. İthalata ihtiyacımız olmayacak şekilde üretim modelleri geliştirmeliyiz.
Buzağılarda Salmonellosis - 16/10/2018
Salmonellosis (Salmonelloz) tüm sıcak kanlı hayvanlarda görülebilen, insanlara bulaşma potansiyeli olan, yüksek oranda bulaşıcı, ölümcül bir hastalıktır. Hastalık etkeni Salmonella adı verilen gram negatif bir bakteridir.
Çiğ İnek Sütünde Protein Oranı - 13/10/2018
Çiğ inek sütünde protein oranı, birçok verim özelliğinde olduğu gibi, genetik ve çevre ile ilgili olarak değişiklik gösterir.
Milk Income Loss Contract - 01/10/2018
MILC İngilizce Milk Income Loss Contract kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltma. Süt Gelir Kaybı Sözleşmesi anlamına geliyor.
 Devamı